W uproszczeniu, gdańska sieć tramwajowa to dwie główne linie północ-południe równoległe do siebie (Al. Grunwaldzka/Wita Stwosza i Jana z Kolna/Al. Rzeczpospolitej) z kilkoma odnogami; daje to ograniczone możliwości alternatywnych przebiegów tras. Np. wszystkie tramwaje z południa na północ Gdańska muszą jechać albo przez Grunwaldzką albo przez Jana z Kolna, co wymusza większą niż w innych miastach duplikację tras.
Dodatkowo, te dwie główne linie leżą w pobliżu Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM), przez co tramwaj bardziej konkuruje z pociągiem niż go uzupełnia. Jest to niezgodne z efektywnym podziałem zadań transportowych w aglomeracji o dobrej infrastrukturze kolejowej: pociąg – długie dystanse, tramwaj – średnie, autobus – krótkie.
Duplikacja (przykłady):
- Aż 7 z 11 linii na Al. Zwycięstwa, gdzie nie ma na tyle dużego zapotrzebowania (po jednej stronie park, po drugiej niska zabudowa, do tego linia SKM bardzo blisko).
- Linie nr 6 i 11 – niemal identyczne na całej swej długości.
- Trzy linie (nry 6, 11 i 12) powielają się wzajemnie między centrum a Oliwą, jednocześnie dublując SKM.
- Tramwajowe połączenie z Migowa do Wrzeszcza przez centrum (linia nr 12), podczas gdy autobus przez Jaśkową Dolinę jest niemal trzykrotnie szybszy.
- 5 linii na Al. Grunwaldzkiej we Wrzeszczu, w porównaniu do 3 jeżdżących po Al. Rzeczpospolitej (na południe od pętli Zaspa) przez największe osiedla Gdańska.
- Autobusy na lotnisko z centrum i z Wrzeszcza duplikujące pociągi PKM o podobnym lub gorszym czasie przejazdu i częstotliwości niż PKM (w tym autobus 122 będący połączeniem autobusu 110 i SKM).
Brakujące linie w obecnym układzie tras:
- Zaspa/Oliwa – Stadion/Amber Expo.
- Wschód-zachód po południu Gdańska (10 z 11 linii północ-południe, jedynie linia nr 5 kursuje wschód-zachód w północnej części miasta).
Rekomendacje zmian (przykłady):
- Bardziej równomierny podział tramwajów między Al. Zwycięstwa a Jana z Kolna: po 4 na każdej z dwóch głównych linii północ-południe (aktualnie: 7 na Al. Zwycięstwa, 3 na Jana z Kolna), istotny w kontekście rozwoju terenów postoczniowych.
- Likwidacja linii nr 6 na obecnej trasie i zmiana na trasę Jelitkowo – Nowy Port (wysoka częstotliwość kursowania w czasie imprez na Stadionie lub Amber Expo, niska poza tym). Związana z tym korekta innych tras, by łączna częstotliwość na aktualnej trasie linii nr 6 pozostała bez zmian.
- Optymalnym rozwiązaniem redukującym duplikację z SKM byłoby co najwyżej po jednej linii tramwajowej na całej długości głównych linii północ-południe*. Trudne do zrealizowania z uwagi na brak linii tramwajowych północ-południe leżących dalej od SKM (patrzy wyżej).
- Przekierowanie linii nr 12 na trasę z Migowa do Przeróbki (w lecie do Stogów) i korekta innych tras.
- Powyższe zmiany tras doprowadzą do bardziej równomiernego podziału tramwajów między Al. Grunwaldzką (Wrzeszcz) a Al. Rzeczpospolitej (Zaspa).
- Zmiana tras linii autobusowych nr 110, 122 i 210, aby nie pokrywały się z SKM i PKM.
* Np. Centrum – Al. Grunwaldzka – Wita Stwosza – Jelitkowo i Centrum – Jana z Kolna – Al. Rzeczpospolitej – Oliwa.
Po wprowadzeniu powyższych zmian sieć tramwajowa wyglądałaby następująco:
(Aktualnie sieć wygląda tak.)
Jak układ torów obniża efektywność systemu:
- Zaledwie jedno połączenie między dwoma głównymi liniami północ-południe (Al. Hallera), brakuje linii przecinającej Al. Grunwaldzką np. koło Uniwersytetu, na wysokości Abrahama i Hynka.
- Brak linii Migowo/Łostowice – Wrzeszcz, czyli trzeciej linii północ-południe omijającej centrum miasta (w planach).
Efektywność: niska.
Zapraszam do komentowania (poniżej) lub kontaktu z autorem (formularz).
Lepszy Transport Publiczny 
A był Pan w Gdańsku? Widział istniejące potoki? Szczerze mówiąc wątpię – nie wiem, gdzie Pan widzi dublowanie 110 przez pociąg, nie wiem, w imię czego zamierza Pan ograniczać dostępność komunikacyjną Chełmu czy Wrzeszcza, po co wracać z 5 do Oliwy, skoro jeździła tam przez kilkanaście lat z pustymi wagonami; nie wiem, po co reaktywacja dawnej 4 (u Pana jako 6), skoro linię tą wycięto jako wożącą powietrze; nie wiem, po cholerę 2/3 linii z Łostowic ma jeździć przez przystoczniowe pustynie; nie wiem, po cholerę 3 na obecnej trasie, skoro za pół roku straci ona sens z tunelem pod Martwą Wisłą; nie wiem, jak Pan wyobraża sobie funkcjonowanie relacji Brama Wyżynna – Hucisko przy obecnym przykorkowaniu tego rejonu i problemach z zwrotnicami…
Na kilometr widać, że w gdańsku dawno Pan nie był i tramwajów nie wąchał. Nawet nie widzę refleksji, że 6 i 11 to jedna linia w 2 wariantach…
PolubieniePolubienie
Dziękuję za wszystkie uwagi. Odniosę się do nich po kolei:
– Autobus 110 obsługuje miejsca, do których nie dociera PKM (większość Słowackiego, Złota Karczma) oraz lotnisko, do którego dociera PKM. Te pierwsze połączenia nie są duplikowane przez pociąg, to ostatnie jest.
– Zakładam, że częstotliwość tramwaju 11 musiałaby wzrosnąć (wykorzystując tramwaje z dzisiejszych linii nr 6 i 12), żeby utrzymać łączną ilość kursów na podobnym poziomie jak teraz.
– Proponuję przedłużyć linię nr 5 do Oliwy, żeby utrzymać trzy linie na Wita Stwosza.
– Zgadzam się, że linia Jelitkowo – Zaspa – Nowy Port (nr 6 w mojej propozycji) mogłaby być niezbyt popularna w czasie braku aktywności na Stadionie lub w Amber Expo. Czy myśli Pan, że mogłaby być uruchamiana wyłącznie w czasie imprez tamże? (Autobus 158 ze swej natury ma ograniczoną pojemność.) Idealna dla tej linii byłaby końcówka koło Stadionu, gdyby istniała.
– Jak wspomniałem powyżej, jednym z wyzwań gdańskiej sieci tramwajowej jest ograniczona liczba alternatyw w osi północ-południe: wszystkie tramwaje muszą jechać albo przez tereny postoczniowe albo przez parki i tereny sportowe AKS.
– To prawda, że tunel pod Martwą Wisłą ułatwi podróż Stogi – Brzeźno samochodem, nie będzie miał jednak wpływu na połączenia Stogi – Centrum i Brzeźno – Centrum obsługiwane przez tramwaj 3.
– Zakładam, że węzeł Brama Wyżynna – Hucisko będzie funkcjonował lepiej po trwającej właśnie przebudowie.
– Użył Pan kluczowego słowa „wariant”. Dla mnie oznacza ono dwie linie, które różnią się jedynie kilkoma przystankami, czyli duplikację. Jak staram się pokazać tutaj, duplikacja i warianty znacząco obniżają atrakcyjność sieci transportowej.
W tym przypadku jedyna różnica tras to linia nr 6 jadąca do Jelitkowa, a linia nr 11 do Zaspy. Z tych dwóch wariantów Zaspa ma większy potencjał pasażerski, dlatego proponuję pozostawienie linii nr 11, z możliwością łatwych przesiadek do Jelitkowa.
– W Gdańsku byłem ostatni raz w 2013 r. i większość pobytu spędziłem na jeździe tramwajami.
Mam nadzieję, że udało mi się wyjaśnić wszystkie wątpliwości. Jeśli nie, proszę o dalsze komentarze.
Artur Zawadzki
PolubieniePolubienie